Hamilelikte ( Gebelikte ) Şeker Yüklemesi
Şeker hastalığı kanda yüksek oranda şekerin karakterize olduğu bir hastalıktır. Anne adaylarının bazılarında hamilelik öncesi diyabet olabilir. Bazı anne adaylarında da gebelikte gestasyonel diyabet olarak adlandırılan gebelik şekeri ortaya çıkabilir.
Şeker Yükleme Testi Nasıl yapılır?
Anne adaylarına 24 ve 28. haftalar arasında şeker yükleme testi yapılır. Testin yapılması için aç ya da tokluk fark etmemektedir. Şeker yükleme testi riskli sayılan hamileliklerde daha erken dönemde yapılmalıdır. Ayrıca belirli aralıklarla takip edilmeli test tekrarlanmalıdır.
Yapılan şeker yüklemesi testinde anne adayına öncelikli olarak 50 gr glikoz verilir. Bir saat geçtikten sonra kandaki glikoz değeri kontrol edilir. Kandaki glikoz seviyesi 130 ya da 140’ın altında ise annenin şeker değeri normaldir. 140’dan yüksek çıkan değerler için 3 saatlik 100 gram glikoz ile test yeniden uygulanır. 3 saat süren şeker yüklemesi sonucunda anne adayında gebelik şekeri olup olmadığı teşhisi konulur.
OGTT ( Oral Glikoz Tolerans Testi)
• Açlık kan şekeri – 95 mg/dl
• Yüklemeden sonra 1.saatte – 80 mg/dl
• Yüklemeden sonra 2.saatte – 155 mg/dl
• Yüklemeden sonra 3.saatte -140 mg/dl
Yukarıda verilen değerlerin anne adayında anormal olması durumunda gestasyonel diyabet tanısı koyulur. Eğer bu değerlerden bir tanesi yüksek çıkarsa tanı konmaz ve 1 ay sonra tekrar denenir.
Gebelikte Şeker Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
• Kilo kaybı yaşanması,
• Susuzluk hissi,
• Çok ve sık yemek yeme ihtiyacının duyulması,
• Normalinden daha fazla idrara çıkmak,
• Sürekli yorgunluk halinin olması,
Şeker hastalığının belirtileri arasında olsa da hamilelik döneminde anne bu şikayetlerden şeker hastalığı olup olmadığını anlamayabilir. Bunun için şeker testi yaptırmak daha doğru ve kesin çözümdür.
Gebelik Şekeri Tedavisi Nasıl Yapılır?
Gebelik şekeri tedavisinde diyet, egzersiz ve insülin tedavisi kullanılır. Bu şekilde anne adaylarının hamilelikleri hiç şeker hastalığı olmamış gibi sonuçlanır.
Diyet gebelik şekerinde en etkili tedavi yöntemidir. Neredeyse %90 anne adayı diyet ile tedavi edilir. Şeker ve tatlılar genelde yasaklanır ve kişiye özel bir program hazırlanır.
Egzersiz ile kan şekeri seviyesi normal seviyede tutulur ve gerekli olan insülin miktarı egzersiz ile en aza indirilir. Ayrıca egzersiz anne adayının rahat bir doğum geçirmesi içinde oldukça önemlidir.
İnsülin kullanımı diyet ve egzersiz ile şeker seviyesi düşürülemeyen anne adaylarının tedavisinde kullanılır. Alınacak insülin miktarı kadından kadına değişir ve verilecek oran parmaktan kan alınarak şeker seviyesine göre ayarlanabilir.
Gebelikte Şeker Yüklemesi Testinin Yapılmasının Önemi
Şeker yükleme testi yapılmayan anne adaylarında, eğer diyabet söz konusu ise ve bu kontrol altına alınmadıysa anne için ve bebek için risk taşımaktadır.
Var olan ve kontrol altına alınmayan gebelikte diyabet, anne adayında böbrek enfeksiyonu, idrar yolu enfeksiyonu ve vajinal mantara yol açabilir.
Kan şekeri kontrol altında tutulmayan anne adayının ani olarak kanda şekerinin yükselmesi bebekte sorunlara yol açarken, bebeğin ani ölüm riskini arttırır.
Kan şekeri seviyesi olması gerekenden değerden farklı olan anne adaylarının bebeklerinin aşırı kilolu doğmaları sebep olabilir. Ayrıca amniyon sıvısında artışa yol açma riskinin olması bebeğin solunum sorunu çekmesi, yeterli oksijen gitmemesi gibi sorunlara sebep olur.
Gebelik şekerinin tedavi edilmemesi durumunda, bebek doğduktan sonra akciğer gelişimi tam tamamlanmadığı için solunum sorunu görülür. Kalsiyum seviyelerinde düşüklük, kan şekerinde düşük değerler ve ileriki yaşlarda şeker hastalığı görülme riski artar.
Anne adayının gebelik şekerinin kendisi ve bebeği için risklerini öğrenerek yaptırıp yaptırmama konusunda kararı kendisine aittir. Ancak sonucunda ortaya çıkabilecek riskleri göz önünde bulundurması gerekmektedir.
Gebelik Şekeri Riski Olan Kişiler Kimlerdir?
Gebelik şekeri hiçbir risk faktörü taşımayan kişilerde de görülebilir. Ancak risk faktörü bulunan ve görülme ihtimali yüksek olan kadınlar şunlardır;
• Kilolu kadınlarda,
• 25 yaşından büyük olan kadınlarda,
• Önceden gebelik şekeri geçiren kadınlarda,
• İri bebek doğurmuş kadınlarda,
• Genetik olarak ailede şeker hastası olan kadınlarda,
• Daha önce gebeliklerinde sorun yaşamış kadınlarda,
• Yumurtalık sendromu olan kadınlarda gebelik şekeri görülme riski daha yüksektir. Anne adaylarının kendi ve bebeklerinin sağlığı için şeker testi yapması önemli bir konudur.