Spiral – Rahim İçi Araç
Halk arasında kullanılan adıyla spiral veya rahim içi araç olarak bilinen ve ülkemizde en yaygın ve güvenli kullanılan doğumdan korunma yöntemleri arasındadır.
Doğum kontrol ilaçlarının her gün kullanılması ve unutulma gibi endişelerinin olması, spiralin takıldıktan sonra kadının ekstra bir eylem içinde olmaması tercih sebepleri arasındadır. Yani kullanım kolaylığı vardır. Ayrıca maliyetinin düşük olması da tercih edilme sebepleri arasındadır.
Spiral Nedir?
Spiral genellikle T şeklinde olan ve bir hekim tarafından cerrahi müdahale ile rahim içine yerleştirilen bir alettir. Bakır ve progesteron hormonu içeren rahim içi araçlar vardır. Bunlar arasında en çok kullanılan bakır içeren rahim içi araçlardır.
Genel olarak T şeklinde olan spiraller dışında piyasada farklı şekillerde de bulunmaktadır. Koruyuculuğu bakımından birbirinden herhangi bir üstünlüğü yoktur. Bazılarının boyutları, bazılarının şekilleri farklıdır. Bunlar uygun rahimlere takılmada kolaylık sağlamaktadır.
Spirallerde gebe kalma ihtimali oldukça düşüktür. Spermlerin tüplere ulaşmasını engelleyerek gebe kalınmasını önler. Spiral takıldığı andan itibaren gebe kalınmasını önler ve çıkarıldığı an gebe kalınabilir.
Spiralin Koruyuculuk süresi ne kadardır?
En çok kullanımı gerçekleşen T şeklinde bakır içeren rahim içi araçları için 5 yıl koruyuculuğu olduğu söylenmektedir. Spirallerin koruyuculuk süresi, tipine göre değişkenlik gösterir. Üretici firmalar, 3 ila 8 yıl arasında koruyuculuk süresi olduğunu bildirmektedir. Daha sonra bu süre 10 yıla kadar çıkmıştır.
RİA’ ların ideal koruma süreleri bakır olanlarda 10 yıl, hormon salgılayanlarda ise koruma süresi 5 yıldır. Spiral taktıran kadınların her yıl doktor muayenesine gitmesi gerekmektedir.
Spiral Nasıl Takılır?
Spiral takılma işlemi başlamadan önce olası ağrı için yarım saat önceden ağrı kesici verilebilir. Bazı doktorlar enfeksiyona karşı önlem amaçlı antibiyotikte verebilir.
Kadın muayene masasına yatırılır. Vajina içerisine spekulum takılarak, rahim ağzı ve vajen içerisi antiseptik solüsyon ile temizlenir. Daha sonra rahim ağzı tenekulum adı verilen alet ile çekilir ve uterus düz hale getirilerek, histerometri ile rahim ağzından rahim içine itilerek rahim boyu ölçülür.
Spiral ince plastik bir tüpe yerleştirilir. Daha sonra rahim ağzından içeriye sokularak, rahim içine yerleştirilir. Takıldıktan sonra doktor spiralin yerinde olup olmadığını ultrason ile kontrol eder. İşlemden 3 ay sonra herhangi bir kayma ve enfeksiyon olup olmadığı kontrol edilir. Eğer her şey normal ise 6 ayda bir normal jinekolojik muayenede kontrol edilir. 6 ayda bir gitmeyen kadınların 1 yılda bir baktırması gerekmektedir.
Spiral Ne Zaman Takılır?
Rahim içi araç takılacak olan kadının önceden mutlaka muayene yapılması gerekmektedir. Enfeksiyon olup olmadığı değerlendirmek için adet döneminde yapılmaması daha iyidir. Spiral aslında istenilen herhangi bir dönemde takılabilir.
Ancak genellikle adet döneminin bitmesine yakın, azaldığı dönemde takılır. Bazı doktorlarda adet döneminde kanamanın fazla olduğu 2 ve 3. gününde takmayı tercih ederler. Bu dönemde takılmasının tercih edilme sebebi, kadının hamile olmadığından emin olunması ve rahim ağzında biraz açıklık olması ile kadının acıyı az hissetmesidir.
Adetli olunmayan dönemde de takılabilir. Özellikle adetli dönemde takılması için bir gerekçe yoktur. Doktor kontrolü ile gebe olmadığı kontrol edilerek spiral takılabilir.
Doğumdan sonra yani lohusalık döneminde spiral takılmaz. Normal doğum ya da sezaryen doğum sonrası 6 hafta zaman geçtikten sonra eğer doktor kontrolünde bir sorun yok ise spiral takılabilir. Bu süre geçmeden takılması sakıncalıdır. Rahim doğumdan sonra büyük ve rahim ağzı açıktır. Rahim normal boyutuna dönmeden takıldığında kayma riski fazla olur.
Düşük ya da kürtajdan sonra hemen spiral takılabileceği gibi bir ay sonraki adet döneminde de takılabilir. Düşük ya da kürtaj sonrası parça kalmadığına emin olunduktan sonra spiral takılmalıdır. Bunun içinde bir ay sonraki adet döneminde takılması zaman açısından idealdir.
Spiral takılı olduğunda hangi durumda doktora başvurulmalı?
Adet gecikmesi, şiddetli kanama, kramplar ya da şiddetli kasık ağrıları, ateş ve titreme, akıntıların artması ve kötü okulu olması, ilişki durumunda erkeğin spirali hissetmesi durumunda kadın doktora başvurmalıdır. Spiral yerinden oynamış, kaymış olabilir ya da kadının enfeksiyon kapma riski vardır. Bu şikayetlerde zaman kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.